Page 69 - Ponad słowami kl.1

123
ĆWICZENIE UMIEJĘTNOŚCI

• Pamiętaj, że w streszczeniu trzeba przekazać w kilku zdaniach ogólny sens tekstu. Należy
określić temat tekstu oraz podać to, co na ten temat napisano w tekście: Tematem tekstu
jest ... Autor skupia się na... Dochodzi do wniosku, że...
• Wykorzystaj informacje zebrane w ćwiczeniach 1. i 4. Przeanalizuj plan tekstu przygotowany
w poprzednim zadaniu. Oceń, czy powtarzają się w nim treści, które możesz scalić i uogólnić.
• Na koniec przelicz słowa. Zachowaj wskazaną w poleceniu objętość streszczenia.

Zestaw 2

Przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zamieszczone pod nim zadania.

Mój pradziad, Jędrzej, był wielkim pasjonatem a jego pasje obejmowały wiele dziedzin
heraldykę i tworzenie drzew genealogicznych wielkich rodów a i władnej rodziny genezę
i dzieje różnic kulturowych między plemionami Indian Ameryki Południowej i Północnej
ba studiował nawet różnice między muzyką wielkich kompozytorów Fryderyka Szopena
i Ryszarda Wagnera. Jednym słowem był prawdziwym człowiekiem renesansu.
Wszelako jego największą miłością była poezja Jana Kochanowskiego i jej obecność
w tradycji literackiej późniejszych epok. Szczególne miejsce w tych zainteresowaniach mia-
ły poetyckie rozważania Jana z Czarnolasu o cnocie których współczesnym kontynuato-
rem stała się bez wątpienia poezja Herbertowska. I chociaż Pan Cogito w poezji Herberta
wyrasta raczej z tradycji kartezjańskiej to przecież i nuty poezji Kochanowskiego w wier-
szach z jego udziałem pobrzękują bezsprzecznie.
Największym szczęściem o jakim zawsze marzył było pogrążenie się w lekturze. Wów-
czas każdy kto tylko próbował mu przeszkodzić był niepożądanym gościem i traktowany
był jak intruz chuligan hultaj jednym słowem złoczyńca.
Niewtajemniczeni patrzyli na niego z przymrużeniem oka i politowaniem. Niechętni
jego pasjom traktowali go jak człowieka na wpół obłąkanego w najlepszym razie lekkodu-
cha. Pradziadek to wszystko puszczał mimo uszu a każdy kto znał go choć trochę wiedział,
że takiej pasji można mu tylko pozazdrościć.

1. Wypisz z tekstu słowa rzadko używane, których zrozumienie sprawia Ci trudność. Objaśnij
ich znaczenie, korzystając ze Słownika języka polskiego, Słownika wyrazów obcych i zwro-
tów obcojęzycznych lub Słownika staropolskiego.
• Pamiętaj, że o znaczeniu słowa decyduje także kontekst, w którym zostało ono użyte.

2. Przepisz do zeszytu podany tekst, zastępując rzadko używane wyrazy synonimami. Uzu-
pełnij brakujące znaki interpunkcyjne.
• Jeśli będziesz mieć wątpliwości, przypomnij sobie zasady ortografii i interpunkcji
zamieszczone w słowniku ortograficznym.

3. Wypisz z tekstu wszystkie wyrazy zapisane wielką literą. Pogrupuj je tak, aby każdej grupie
przyporządkować regułę ortograficzną, która decyduje o pisowni wyrazów.

• Reguły dotyczące pisowni wielką literą znajdziesz w pierwszej części słownika
ortograficznego, poświęconej zasadom ortografii i interpunkcji.
4. Wyjaśnij różnicę w pisowni wyrazów Herbertowska i kartezjańska.
5. Uzasadnij, że poprawność ortograficzna ma związek z kulturą języka.